Coğrafya

Ali Akay ve Alenka Gregorič küratörlüğünde gerçekleşen Balkanlardan Gelen Soğuk Hava sergimizde, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Makedonya, Romanya, Sırbistan ve Slovenya’dan çağdaş sanatçıları ağırlıyoruz.

Sergi, “Balkanlar” olarak bilinen bölge ülkelerinden farklı kuşaklardan sanatçı ve sanatçı gruplarına odaklanıyor ve bölgenin kaçınılmaz olarak akla gelen siyasi çağrışımları göz önünde bulundurulmaksızın bir doğa olayı üzerinden biçimleniyor: Rüzgâr. Bu tema aynı zamanda hava durumu haberlerinde kışın gelişine işaret eden “Balkanlardan gelen soğuk hava dalgası” söylemine gönderme yapıyor.

Türkçede yaygın olarak kullanılan bu söylemden yola çıkan sergi, kendilerini çevreleyen sosyal, politik ve kültürel ortam hakkındaki tepkilerini belirten Maja Bajević, Braco Dimitrijević, Vadim Fishkin, IRWIN, Laibach, Mladen Miljanović, Ivan Moudov, OHO, Dan Perjovschi, Mladen Stilinović, Ulay ve Sislej Xhafa gibi sanatçıların eserlerini bir araya getiriyor. Videodan fotoğrafa, çizimden yerleştirmeye farklı mecralarda oluşturulan çarpıcı eserlerin seçiminde, farklı nesillerden Balkan sanatçıların yeni bir diyalog oluşturması ve izleyiciye alternatif bir bakış açısının sunulması hedefleniyor.

Sergi 6 bölümden oluşuyor: Semboller, İdeoloji, Sanat Sistemi, Değer ve Beden. Sergi süresince blogumuz üzerinden bu bölümleri ve bölümlerdeki sanatçıları ve eserleri ele alıyor olacağız. İlk olarak “Semboller” bölümü ile başlamıştık, şimdi ise “Coğrafya” bölümü ile devam ediyoruz.

Coğrafya tarihin ortaya çıktığı zamandan beri vardır. M.Ö. 2300’lerden beri Babillilerin uğraşı olarak bilinir. Özellikle gezginler dünyanın formlarını araştırmışlar ve hayali haritalar yapmışlardır. Milet bu bilimin ilk kurulduğu yerlerdendir. İskenderiyeli Yunan matematikçi ve coğrafyacı Batlamyus’un modern anlamda açtığı bir alan özellikle 12. yüzyılda kitaplarının Latince’ye çevrilmesinden sonra devletler tarafından topografya araştırmalarıyla sürdürülmüş ve sanat tarihi boyunca bu tip araştırmalar manzara resimlerine yol açmıştır. Son dönemlerde Antroposen, yani insanlığın doğayı disipline ederek yok etmeye başladığı çağlardan itibaren öne çıkmaya başlayan bir bilimdir. Sergide öznellik olarak ele alınan Balkan coğrafyası ana kavramı oluşturur.

- eylem halinde coğrafya

Coğrafya sabit bir alan olmaktan çok uzaktır. Tarih boyunca ya siyasi veya doğal nedenlerle doğa yer değiştirmeye başladığında coğrafya da eyleme geçer. Kaymalar, erozyonlar oluşturur. Rüzgârlar yön değiştirir. Coğrafya, bireyin gelişiminde önemli bir rol oynar ve toplumu algılayışını, kavrayışını biçimlendirebilir. Şu ya da bu şekilde hepimiz “coğrafyanın kurbanlarıyız.”

- şiirsel coğrafyalar

Alternatif olarak sunulan coğrafyalar birer ütopya niteliğindendir. Dünyamızın gerçeği bir distopyaya dönüşmeye başladığında sanatçıların olmayan ülkeler ve olmayan yerler ile yeni ütopya arayışlarını bize gösterir. Bize gerçekliğe bakma ve anlama konusunda yeni yollar göstermek, sınırların doğal ya da kültürel değil siyasal olduğunu anımsatmak isterler.