Kozbekçi Mustafa Ağa

1709’da Rus Çarı Petro’ya yenildikten sonra Osmanlı’ya sığınan Demirbaş Şarl (XII. Karl) 5 yıl boyunca maiyetiyle birlikte Bender’de kalmış, tüm masrafları Osmanlı tarafından karşılanmış, kendisine maaş bağlanmış ve borç para verilmiştir. 1727’de mali düzenlemelere girişen Sadrazam Damat İbrahim Paşa, İsveç’in Osmanlı’ya olan borcunun geri alınması göreviyle Kozbekçi Mustafa Ağa’yı 23 kişilik maiyetiyle birlikte Stockholm’e gönderir. Büyük bir ilgi gören ve görkemli törenlerle karşılanan elçi ve maiyeti İsveç’te bugün de ayakta olan Insenstiernska Evi’nde kalmış, olumsuz hava koşullarının da sonucu olarak geçen 15 ay sonunda verilen sözlerin ve iyi niyet ifadelerinin dışında eli boş olarak geri dönmüştür. 1732 Kasım’ında, bu kez babası Yirmisekiz Mehmet Çelebi ile Paris’e gitmiş, Avrupa siyasetini iyi bilen, Osmanlı’da matbaanın kurulmasındaki rolüyle de tanınan deneyimli Osmanlı diplomatı Mehmet Said Efendi aynı görevle yola çıkacaktır. 1733’ün Mayıs ayında 43 kişilik maiyetiyle Stockholm’e ulaşan Mehmet Said sefaretnamesinde onuruna düzenlenen görkemli törenleri, borcun ödenmesine dair yapılan görüşmeleri, İsveç ve Stockholm’e dair yaptığı gözlemleri ve topladığı bilgileri aktarır. Sefaretnamenin yanısıra bu ziyarete dair diğer önemli bir kaynak da Osmanlı elçisinin döndükten sonra Kontes Hedwig de la Gardie’ye yazdığı Fransızca mektuptur. Mehmet Said Efendi de, o dönemde 25000 kuruş olarak hesaplanan borcu tahsil edemeyip karşılığında bir senet almış olsa da özellikle Rusya ile İsveç arasında kurulabilecek, Osmanlı’nın çekindiği bir itifak olasılığını da yerinde değerlendirme olanağı bulmuştur. Borç sorunu daha sonra, iki ülke arasında bir ticaret anlaşması yapılması yönündeki gelişmelere de paralel olarak, Osmanlı Devleti’ne verilen bir savaş gemisi ve silahlarla çözümlenmiştir.