Bizans’ta Akılcı Tıp

Hippokrates’in Eserleri (Detay). yak. 1338 (Metin), 1341–1345 (Tezhipler). Paris, Bibliothèque Nationale de France.

Bizans tıp sanatı, Hippokrates ve Galen tarafından aktarılmış olan Grek-Roma tıbbı ile Bergamalı Oribasius, Diyarbakırlı Aetios, Aydınlı Aleksandros ve Aeginalı Paulos gibi hekimler tarafından sunulan yeni kavramlara dayandırılmıştır. On ikinci yüzyılda, Bizans ile Arap ve Fars dünyaları arasında önemli bir bilgi aktarımı gerçekleşmişti. Erkekler gibi kadınlar da hekimlik yapıyordu. Teorik öğrenime hastanede yapılan staj eşlik ederdi. Teşhis, nabız ve idrar tahliline göre konurdu. Perhiz ve hamam, tedavilerin tamamlayıcı unsurlarıydı. Haricen uygulamalar arasında yakılar, merhemler ve göz banyoları bulunurken, iç tedaviler, haplardan tozlara ve yağlardan gargaralara, lavmanlara ve bitki çaylarına kadar uzanıyordu.

Kadın Hekime Ait Mezar Steli, 4.–5. yüzyıl. Mermer.

İstanbul Arkeoloji̇ Müzeleri̇. Göz hastalıkları, epilepsi, fıtık ve gut en yaygın rahatsızlıklar arasındaydı. Bizans’ın başarılı hastane sistemi, kulak ve burun rekonstrüksiyonlarının yanında mastektomi, anevrizmektomi ve trepanasyonun da dahil olduğu yüz kadar farklı cerrahi işlem gerçekleştiriyordu. Oldukça işe yarayan bazı cerrahi aletler bugün hâlâ kullanılmaktadır.

- Brigitte Pitarakis, Hayat Kısa, Sanat Uzun sergisinin küratörü