Şeytanlar, Simgeler, ve Kozmos

13 Mart 2015

Yeşil Kuartz

Khnoubis Betimli İntaglio, 3.–4. yüzyıl. Yeşil Kuartz. Paris, Bibliothèque Nationale de France.

Bizans’ta hastalık ve şifayı kuşatan inançlar, mitlerden, astrolojiden ve Akdeniz havzasında, Yahudiler, Mısırlılar, Mezopotamyalılar ve Yunanlılar tarafından uygulanan büyülerden çıkmıştır. Tılsımlı objeler, tıbbi eserlerde bile, hastalığın birincil sebebi olduğu düşünülen şeytanın bedeni ele geçirmesine karşı yaygın biçimde önerilirdi. Güneşin simgesi aslan başlı yılan Khnoubis betimli yeşil yeşim taşları, Nemea aslanıyla dövüşen Herakles’i gösteren hematit taşları ile güneşin simgeselliğini ve dirilişi çağrıştıran, yıldızlı aslan imgeleriyle bezeli sekizgen yüzüklere rastlanır.

hayat kısa sanat uzun

Kem Göze Karşı Sekizgen Yüzük, 5.–6. Yüzyıl. Altın. İstanbul Arkeoloji Müzeleri

Otuz altı astrolojik dekan, bedenin kısımları, bitkiler, hayvanlar ve taşlar arasındaki ilişkiye dayanan tıp, geç antik dönem büyücülüğünün temel bir unsuruydu. Bedensel zarar veren dekanlar da dahil olmak üzere, şeytanları yenmesi için Tanrı’nın büyülü bir mühür yüzük verdiği Eski Ahit kralı Süleyman burada hükümdardı. Yıldızların ve ayın konumu ilaçların planlanmasında rol oynarken, kozmik düzen, bedensel düzeni—sağlık ve güç—muskalarla yeniden güçlendirmek için bir model işlevi görürdü.

- Brigitte Pitarakis, Hayat Kısa, Sanat Uzun sergisinin küratörü

Bizans’ta Akılcı Tıp

Bizans’ta Akılcı Tıp

Bizans tıp sanatı, Hippokrates ve Galen tarafından aktarılmış olan Grek-Roma tıbbı ile Bergamalı Oribasius, Diyarbakırlı Aetios, Aydınlı Aleksandros ve Aeginalı Paulos gibi hekimler tarafından sunulan yeni kavramlara dayandırılmıştır.

Bizans'ta Şifalı Bitkiler

Bizans'ta Şifalı Bitkiler

Bitkilere dair bilgi birikimi ve şifa uygulamaları yakın ilişki içindedir. Bazı köklerin toksik ve halüsinojenik doğası ve bunları koparmanın tehlikeleri, mitsel ya da büyülü bir nitelik ve güce sahip olmuştur.

Yılan Başı

Yılan Başı

Yunan tanrısı Apollo ve oğlu Asklepios tıp ve şifa âleminin yöneticisiydi. Apollo aynı zamanda ışık ve güneşin tanrısıydı, onun güneşi simgelemesi ve tıpla ilişkisi daha sonra Hekim İsa ve dirilişle bağlantılanacaktı.