Yılan Başı

Yılan Başı, M.Ö. 479-478, Bronz. İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Env. No. 18 (M).

"Hekim Apollo ve Asklepios üzerine yemin ederim…" – Hippokrates Yemini

Yunan tanrısı Apollo ve oğlu Asklepios tıp ve şifa âleminin yöneticisiydi. Apollo aynı zamanda ışık ve güneşin tanrısıydı, onun güneşi simgelemesi ve tıpla ilişkisi daha sonra Hekim İsa ve dirilişle bağlantılanacaktı. İsa’nın mucizeleri, güçlerinin etkili olabilmesi için hastalara yakın olmaları gereken azizlerin şifalarına öncü oldu ve böylece inkübasyon —bir kutsal mekânda uyuyup azizin rüyasına girmesini beklemek— pratiğini popülerleştirdi. Yine şifa âdetlerinin özünde var olan arınma da, su ve tütsünün pagan ve Hıristiyan kutsal mekânlarında merkezi bir rol oynamasına yol açtı.

Hıristiyanlığın günaha verdiği önemle birlikte, ilahi şifa ile büyü sembolleri, iyilik ve kötülükle yeni ilişkiler kurdu. Asklepios’un kutsal hayvanı yılan, günahın ve şeytanın sembolüne dönüştü. Zamanında Delphoi’den getirilen Hippodrom’daki Yılanlı Sütun, Apollon’un gücünü yayarken, aynı zamanda, İsa’yı da temsil eden Musa’nın Tunç Yılanı’nı çağrıştırabiliyordu.

- Brigitte Pitarakis, Hayat Kısa, Sanat Uzun sergisinin küratörü

Yılanlı Sütun, M.Ö. 479 yılında Perslerle Yunanlar arasında yaşanan ve Yunanların galibiyeti ile sonuçlanan Plataia Savaşı ardından, birleşik Yunan şehir-devletlerinin bu zaferin anısına yaptırdıkları ve M.Ö. 478–77 yıllarında Apollon Delphoi Tapınağı’na sundukları bir Üçayaklı Kazan’a aittir. Yılanlı Sütun’un üç yılan başından birine ait parça 19. yüzyıl ortalarında Ayasofya çevresinde bulunarak İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne getirilmiştir.

- Gülbahar Baran Çelik, İstanbul Arkeoloji Müzeleri